Informacje ogólne
Choroba charakteryzuje się miejscowym gromadzeniem się płynu stawowego wewnątrz lub w okolicy przylegającej do łąkotki stawowej. Występuje w około 2% wykonywanych badań rezonansu magnetycznego. Jest najczęściej powiązana z uszkodzeniem łąkotki. Dwa razy częściej występują torbiele łąkotki przyśrodkowej niż bocznej. W łąkotce przyśrodkowej lokalizują się głównie w obrębie rogu tylnego, w łąkotce bocznej w rogu przednim lub w trzonie. Torbiel okołołąkotkowa powstaje, gdy płyn znajduje się poza łąkotką. Najczęściej lokalizuje się pomiędzy ścięgnem mięśnia półbłoniastego i głową przyśrodkową mięśnia brzuchatego łydki. Odmianą torbieli okołołąkotkowej jest torbiel Bakera, występująca w dole podkolanowym (z tyłu kolana).
Przyczyną powstawania torbieli łąkotkowych jest powstanie w łąkotce mechanizmu zastawkowego. Płyn stawowy przemieszcza się tylko w kierunku torbieli, koncentruje się i tworzy gęstą, galaretowatą treść. Do powstania torbieli prowadzą z reguły złożone uszkodzenia łąkotek stawowych. Przyczyniać się do ich powstawania mogą również towarzyszące uszkodzenia chrząstki stawowej i więzadła krzyżowego przedniego, które prowadzą do zwiększonej produkcji płynu stawowego.
Objawy
Najczęściej w wywiadzie występuje uraz stawu kolanowego, któremu towarzyszy ból na wysokości szczeliny stawowej - z boku lub z tyłu stawu kolanowego. Występują również objawy mechaniczne, takie jak blokowanie i przeskakiwanie wewnątrz stawu. Najczęściej objawom towarzyszą przemijające obrzęki stawowe oraz wrażenie osłabienia kończyny. W badaniu lekarskim występuje z reguły łatwo wyczuwalna torbiel lokalizująca się w okolicy szczeliny stawowej lub w dole podkolanowym, z reguły najlepiej widoczna przy wyproście stawu. Towarzyszy jej tkliwość szczeliny stawowej, przeskakiwania w stawie oraz krepitacje (trzeszczenia wewnątrz stawu).
Prześwietlenia stawu nie wykazują z reguły zmian chorobowych, dlatego badanie rezonansu magnetycznego (MRI) jest najczulszym testem dla uszkodzeń łąkotkowych i torbieli łąkotki.
Leczenie
Leczenie nieoperacyjne jest wskazane w małych i niedających dużych objawów torbielach. Polega ono na oszczędzaniu kończyny, stosowaniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, fizykoterapii, rehabilitacji. Wykonywane są również nakłucia torbieli, z usunięciem zalegającego w nich płynu i podaniem leków bezpośrednio do zmiany, najlepiej pod kontrolą USG.
W przypadkach nie poddających się leczeniu zachowawczemu,wykonywane jest leczenie operacyjne, czyli artroskopia stawu kolanowego z dekompresją torbieli i leczeniu uszkodzenia łąkotki stawowej. Niekiedy wykonywane jest częściowe usunięcie uszkodzonych fragmentów łąkotki stawowej. Ważne jest całkowite rozwiązanie problemu łąkotki w przeciwnym przypadku problem może powracać. W wyjątkowych przypadkach wykonywane jest usunięcię torbieli przez otwarte dojście chirurgiczne.
