Informacje praktyczne

Do ustalenia prawidłowej diagnozy konieczne jest wnikliwe badanie lekarskie oraz badania obrazowe.

Podczas badania lekarskiego ortopeda wykonuje ocenę wyglądu, osi, zakresu ruchu oraz stabilności stawu. Wykonuje dodatkowe testy ortopedyczne oraz lokalizuje badaniem miejsce największej bolesności. Wszystkie te obserwacje potwierdza badaniem ultrasonograficznym (USG). Trafność badania klinicznego doświadczonego lekarza jest bardzo duża.

Wyniki badania wymagają potwierdzenia i uzupełnienia w badaniach obrazowych. Są to:

1. Badanie RTG (prześwietlenie, rentgen) jest podstawowym badaniem w ortopedii. Pokazuje ono stan kości oraz pośrednio stan chrząstek stawowych. Wykonywane jest tak, jak zdjęcie u fotografa, ale wykorzystywane jest tu promieniowanie przenikliwe. Badanie RTG można wykonać jedynie ze skierowaniem lekarskim. Skierowanie wystawia najczęściej ortopeda lub lekarz rodzinny. Niekiedy można zrezygnować z badania RTG, np. gdy wykonane jest badanie rezonansu magnetycznego.

2. MRI, czyli badanie rezonansu magnetycznego, wykorzystuje zjawisko magnetyczne do doskonałego obrazowania wszystkich struktur stawowych. Czułość i specyficzność tego badania sięgają 100%. Ważne, by badanie wykonywać w ośrodku, który oprócz dobrej jakości aparatu, ma do dyspozycji doświadczonego w opisywaniu badania lekarza radiologa. Badanie MRI jest nieszkodliwe dla organizmu. Wykonanie tego badania może być utrudnione dla osób z klaustrofobią, gdyż badana część ciała znajduje się w okrągłej tubie. Polecane przez nas placówki MRI.

3. Badanie ultrasonograficzne (USG) pokazuje stan tkanek miękkich stawu kolanowego (łąkotek, chrząstek, więzadeł). Wykorzystywane są tutaj szczególne fale dźwiękowe. W dużej mierze zależy ono od jakości aparatury oraz umiejętności lekarza badającego. Wyniki tego badania charakteryzują się niższą precyzją od badania rezonansu magnetycznego. Pomocniczo USG używane jest w precyzyjnych nakłuciach, usuwaniu krwi lub płynu, lokalizacji miejsc największego bólu lub podaniu leku do właściwej przestrzeni anatomicznej (tzw. sonochirurgia).

Żeby być dobrze przygotowanym do wizyty u lekarza ortopedy należy zabrać ze sobą:

• wszystkie dotychczasowe badania obrazowe (rentgen, rezonans magnetyczny, USG, tomografia komputerowa, inne)
• wszelkie karty informacyjne dotyczące leczenia szpitalnego
• spis przyjmowanych przez pacjenta leków wraz z dawkowaniem (lub opakowania po lekach - łatwo zapomnieć ich nazwy)
• spisane pytania do lekarza (wizyta może być dla dla pacjenta stresująca i łatwo zapomnieć o zadaniu kluczowych pytań)
• informacje o innych chorobach, przebytym leczeniu operacyjnym i zachowawczym
• informacje o uczuleniach na leki i metale
• informacje o szczepieniach przeciwko żółtaczce typu B

Pamiętaj! Badanie u lekarza zazwyczaj wymaga zdjęcia ubrania (spodni, spódnicy) dlatego warto być przygotowanym na taką ewentualność, tak by czuć się komfortowo.

Przygotowując się do zabiegu ortopedycznego należy odwiedzić swojego lekarza rodzinnego by:

• wykonać badanie elektrokardiograficzne (EKG)
• zaszczepić się na żółtaczkę typu B (WZW  B) lub uzyskać wyniki badań potwierdzający odporność
• uzyskać zaświadczenie o stanie zdrowia, przewlekłych chorobach oraz przyjmowanych lekach
• uzyskać skierowanie na badania laboratoryjne (można wykonać bez skierowania, ale będą wtedy płatne)

Do badań przedoperacyjnych zalicza się:

• Morfologia
• Poziom glukozy w surowicy
• Elektrolity w surowicy
• Koagulologia
• CRP
• OB
• Grupa krwi
• Przeciwciała anty-HCV
• Antygen HBs
• Wymaz z nosa
• Wymaz z pachwin

Pamiętaj!

• Badania nie powinne być starsze niż 4 tygodnie.
• Na wynik posiewów czeka się zwykle od kilku dni do tygodnia. Warto zwrócić na to uwagę w planowaniu terminów badań.
• W przypadku szczepienia na żółtaczkę typu B minimalny okres uzyskania odporności to 6 tygodni.

Ponadto warto zawsze mieć przy sobie wyniki:

• RTG operowanego stawu
• MRI (jeśli pacjent posiada)
• USG (jeśli pacjent posiada)

Infekcje i choroby, a data zabiegu

W przypadku wystąpienia:

• zapalnych zmian skórnych
• infekcji
• leczenia antybiotykiem, leczenia lekami przeciwzapalnymi innych niepokojących objawów, data zabiegu może ulec przesunięciu.

Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem, gdyż nie można przeprowadzać zabiegu w przypadku świeżej infekcji. Dopiero po 7 dniach od ustąpienia wszystkich objawów z nią związanych jest to możliwe.

Leki

W okresie przed zabiegiem ważne jest zażywanie regularnie wszelkich lekarstw, które pacjent ma przypisane. Wyjątek stanowią lekarstwa, które zmniejszają krzepliwość krwi. Pamiętaj! Zmianę tych lekarstw należy skonsultować z lekarzem rodzinnym!

• Klopidogrel/ Plavix należy odstawić na 14 dni przed zabiegiem
• pochodne aspiryny (np. Acard, Polocard, Bestpirin, Polopiryna) należy odstawić na 7 dni przed zabiegiem
• Acenocumarol, Warfin, Xarelto, Pradaxa – należy zamienić w okresie okołooperacyjnym na heparyny drobnocząsteczkowe (np. Clexane) u lekarza rodzinnego

Ponieważ rehabilitacja jest nieodłącznym elementem leczenia pooperacyjnego, zalecane jest wcześniejsze umówienie się na zabiegi rehabilitacyjne w miejscu zamieszkania, już w DRUGIM dniu po zabiegu.

Można też spotkać się też z rehabilitantem PRZED planowanym zabiegiem, żeby omówić ćwiczenia, które mogą wzmocnić nogę tak, by powrót do pełnej sprawności ruchowej po zabiegu był jeszcze szybszy.

Warto przygotować się tak, by po powrocie do domu w apteczce domowej nie zabrakło:

• pakietu gazików, bandaży i plastrów z gazą (np. Cosmopor)
• preparatów do odkażania skóry w aerozolu (np. Kodan)
• okładów żelowych lub lodu do schładzania operowanej kończyny
• leków przeciwobrzękowe (np. Aescin)
• leków przeciwzakrzepowe - bardzo ważne - receptę i instrukcję aplikacji leków pacjent otrzyma po zabiegu

1. Jeśli pacjent zażywa regularnie lekarstwa należy kontynuować ich zażywania w dniu zabiegu. Wyjątek stanowią poniższe lekarstwa, które zmniejszają krzepliwość krwi:

• Klopidogrel/ Plavix należy odstawić na 14 dni przed zabiegiem
• pochodne aspiryny (np. Acard, Polocard, Bestpirin, Polopiryna) należy odstawić na 7 dni przed zabiegiem
• Acenocumarol, Warfin, Xarelto, Pradaxa – należy zamienić w okresie okołooperacyjnym na heparyny drobnocząsteczkowe (np. Clexane) u lekarza rodzinnego.

2. Dokumentację i badania należy zabrać ze sobą do szpitala. Są to: wyniki badań laboratoryjnych, rezonansu magnetycznego, tomografii, zdjęcia RTG, wyniki EKG i USG i zaświadczenie o szczepieniu.

3. Najpotrzebniejsze rzeczy na czas pobytu w klinice to: przybory toaletowe, piżama, klapki, kompres żelowy (np. 30x40cm), który należy przekazać personelowi do schłodzenia przed zabiegiem. Będzie on przydatny w drodze powrotnej do domu. Pamiętaj! Należy się zaopatrzyć w dwie kule łokciowe do poruszanie się po zabiegu i wyjściu ze szpitala.

4. W dniu zabiegu lub wieczorem przed zabiegiem należy zażyć witaminę C w dawce 1000mg. Witamina C bardzo korzystnie wpływa na organizm i jest silnym antyoksydantem czyli usuwa ona wolne rodniki powstające w trakcie operacji.

5. Przed zabiegiem należy zadbać o paznokcie u nóg i rąk (obciąć i zmyć lakier). W trakcie operacji anestezjolog monitoruje poziom tlenu we krwi z czujnika na paznokciach. Operowana kończyna musi być przygotowana do zabiegu w jałowych warunkach, które łatwiej uzyskać bez lakieru na paznokciach.

6. Warto też przygotować mieszkanie tak, by łatwo i bezpiecznie poruszać się w nim o kulach (bez obawy zahaczenia o kable lub meble), z możliwością uniesienia i trzymania nogi wyprostowanej oraz by zadbać o miejsce do ćwiczeń rehabilitacyjnych (najlepiej przed lustrem), tak by widzieć, czy ćwiczenia są wykonywane poprawnie.

7. Do szpitala należy też przyjść bez biżuterii i makijażu, z podręcznym bagażem i dokumentacją medyczną.

W dniu operacji należy przybyć do szpitala na wyznaczoną godzinę, min. 1-2 godziny przed planowanym zabiegiem i na czczo (co oznacza min. 6 godzin bez jedzenia i picia). Lekki posiłek jest wskazany jedynie przy operacjach popołudniowych!

Operację przeprowadza lekarz ortopeda, który wcześniej na spotkaniu tłumaczy zabieg i wyjaśnia wszelkie wątpliwości. Na zabieg pacjent wyraża pisemną zgodę.

Po konsultacji anestezjologicznej przed zabiegiem, wspólnie z pacjentem ustalany jest rodzaj znieczulenia. Może być ono ogólne (uśpienie) lub przewodowe (od pasa w dół). Niezależnie od rodzaju znieczulenia zabieg jest bezbolesny! Oba rodzaje znieczulenia są bezpieczne dla pacjenta. W znieczuleniu przewodowym można w każdej chwili poprosić anestezjologa o podanie leku nasennego.

Rozpoczynając zabieg, na udo zakładana jest opaska pneumatyczna (taka, jak do mierzenia ciśnienia tętniczego). Dzięki jej zaciśnięciu zabieg jest całkowicie bezkrwawy. Czas poszczególnych zabiegów (w zależności od ich skomplikowania) waha się od 30 min. do 2 godzin. Zabiegi wykonuje się w osłonie antybiotykowej i przeciwzakrzepowej. W czasie zabiegów wykonywanych metodą artroskopową pacjenci mogą obserwować przebieg operacji na ekranie monitora oraz zadawać pytania odnośnie jej przebiegu.

Najczęściej pacjent opuszcza klinikę następnego dnia po operacji. Warto zadbać o to, by pacjent miał osobę, która pomoże mu opuścić szpital. W związku z naruszeniem tkanek podczas operacji, organizm reaguje obrzękiem. Dlatego tak ważne jest by w pierwszych dniach po zabiegu pacjent miał kończynę uniesioną ponad poziom ciała i regularnie schładzaną okładami.

Pamiętaj! Kąpiel nogi możliwa jest dopiero następnego dnia po zdjęciu szwów. Wcześniej kąpiel pod prysznicem możliwa jest po zabezpieczeniu ran opatrunkiem wodoodpornym (do nabycia w aptece) lub po owinięciu  opatrunku zwykłą folią streczową.

Leki przeciwbólowe i maście

Zachęcamy do stosowania niewielkich dawek różnych leków, zamiast do stosowania jednego rodzaju leku przeciwbólowego w dużych dawkach. Leki na receptę zostaną przypisane przez lekarza prowadzącego. Będą to leki przeciwbólowe z grupy niesterydowych leków przeciwzapalnych (np. Movalis), który warto przyjmować na zmianę lub razem z inną grupą leków tj. paracetamol, tramal. Zalecamy również leki przeciwobrzękowe (np. Cyklo3Fort, Reparil, Aescin).

Począwszy od trzeciego tygodnia, można wcierać maść wspomagającą gojenie się blizn (np. Contratubex).

Wypis i zwolnienia lekarskie

Wypis pacjenta zależy od jego stanu klinicznego i rodzaju zabiegu, ale zazwyczaj ma miejsce następnego dnia, po wizycie lekarskiej oraz zmianie opatrunku. Każdy pacjent otrzymuje kartę informacyjną leczenia szpitalnego z zaleceniami pooperacyjnymi, receptami i informacjami odnośnie rehabilitacji.

Zwolnienie lekarskie wystawiamy na życzenie pacjenta, na cały okres leczenia. Zwolnienie lekarskie obejmuje okres łącznie od kilku, nawet do 182 dni w zależności od zabiegu.

Ponieważ rehabilitacja jest nieodłącznym elementem leczenia pooperacyjnego, zalecane jest rozpoczęcie rehabilitacji już na drugi dzień po zabiegu.

Pamiętaj! Tylko skuteczna rehabilitacja pozwoli na powrót do pełnego zakresu ruchu. Rehabilitację należy rozpocząć ze specjalistą, natomiast główną pracę (regularność, ilość powtórzeń w ciągu dnia) pacjent musi wykonać samodzielnie.

Protokoły rehabilitacyjne dostosowane do każdego zabiegu zapewniamy pacjentowi w postacie drukowanej lub w formie elektronicznej (pdf do pobrania lub przesłania dalej).

Termin wizyty pooperacyjnej należy umówić przed wypisem lub można umówić pod numerem telefonu podanym na wypisie. Zazwyczaj pierwsza wizyta kontrolna dla usunięcia szwów skórnych, powinna odbyć się od 5 do 14 dni po zabiegu (lub według wskazań lekarza prowadzącego). Jest ona uzależniona od czasu gojenia się rany pooperacyjnej na kolanie.

Na kolejną wizytę kontrolną zapraszamy po ok. 6 tygodniach od zabiegu. Następuje wtedy ocena efektów leczenia i rehabilitacji oraz przekazanie dalszych wytycznych dotyczących rekonwalescencji.

Staramy się by pacjent zawsze miał do dyspozycji lekarza, który go operował lub tego, który prowadził leczenie przed zabiegiem. W każdym momencie można skonsultować się z lekarzem prowadzącym telefonicznie lub e-mailowo.

Płatność za zabieg należy uregulować w rejestracji w dniu zabiegu lub wypisu. Płatność może zostać dokonana kartą lub gotówką. Cennik zabiegów znajduje się tutaj.

Dodatkowe koszty pooperacyjne będą obejmowały koszty lekarstw, ortezy (która jest potrzebna w większości przypadku zabiegów związanych ze stawem kolanowym) oraz koszty rehabilitacji.

• Koszt lekarstw: między 100 - 300 zł w zależności od skomlikowania zabiegu
• Koszt zakupu lub pożyczenia kul łokciowych: (niezbędnych po większości zabiegów) ok 50 zł
• Koszt ortezy: między 300 - 500 zł
• Koszt kolejnych wizyt pooperacyjnych (pierwsza jest wliczona w koszt zabiegu): 150 - 200 zł za wizytę u specjalistów z chirurgiakolana.pl
• Koszt spotkania z rehabilitantem: między 70 - 100 zł za spotkanie (min. 3 wizyty są wskazane w trackie powrótu do zdrowia)*

Łącznie można szacować koszty dodatkowe na ok. 1000-1500** zł.

*Większość pracy pacjent musi wykonać sam w domu. Praca z rehabilitantem ma służyć przede wszsytkim nauce i ulożeniu poszczególnych ćwiczeń oraz spotkaniom kontrolnym.

**Koszty są w dużej mierze zależne są od złożoności zabiegu (np. zabiegów kilkuetapowych) lub skomplikowanej rehabilitacji.