Uszkodzenie rogu tylnego łąkotki przyśrodkowej - czym jest, jak diagnozować i leczyć?

Uszkodzenie rogu tylnego łąkotki przyśrodkowej (opisywane również jako uszkodzenie korzenia tylnego łąkotki) jest jedną z przyczyn niestabilności (czyli ekstruzji) łąkotki, a nieleczone powoduje ból oraz powstawanie zmian zwyrodnieniowych.

Uszkodzenia korzenia łąkotki to około 20% wszystkich uszkodzeń łąkotkowych i często pozostają nierozpoznane. Określane są niekiedy jako “cicha epidemia”. Są one jednak początkiem poważnych problemów stawu kolanowego związanych z zaburzeniem obciążeń, zwiększając obciążenia w stawie udowo-piszczelowym (pomiędzy chrząstkami stawowymi). Badania biomechaniczne wykazują, że uszkodzenia korzenia łąkotki przerywają ciągłość włókien okrężnych łąkotki, uniemożliwiając prawidłową funkcję łąkotki polegającą na przekształcaniu obciążeń osiowych, na naprężenia obwodowe. Uszkodzenia korzenia tylnego łąkotki przyśrodkowej, z definicji dotyczą oderwania przyczepu łąkotki do piszczeli, ale także radialnych uszkodzeń przyległych do samego korzenia. Zobacz też: naprawa łąkotki przyśrodkowej Ostatnie obserwacje pokazują jednoznacznie, że takie uszkodzenie dramatycznie pogarsza funkcję stawu kolanowego i wywiera skutki równoznaczne z całkowitym usunięciem łąkotki przyśrodkowej! Doniesienia naukowe podkreślają znaczącą rolę wczesnej diagnostyki i leczenia. W ostatnich latach obserwuje się postęp w diagnostyce tego typu uszkodzeń, dzięki wykorzystaniu techniki badania rezonansu magnetycznego. Dzięki artroskopowym technikom naprawy (reinsercji) rogu łąkotki (lub korzenia łąkotki) oraz stabilizacji łąkotki przez reinsercję więzadeł łąkotkowo-piszczelowych osiągane są dobre wyniki leczenia.

Uszkodzenia korzenia tylnego łąkotki przyśrodkowej spowodowane są najczęściej zmianami zwyrodnieniowymi stawu kolanowego. Mogą występować również w uprzednio zdrowym kolanie po urazie, np. po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego. Naprawa korzenia tylnego łąkotki jest szczególnie wskazana w stawach z minimalnymi lub niewielkimi zmianami zwyrodnieniowymi. Uszkodzenia rogu łąkotki towarzyszące uszkodzeniu więzadła krzyżowego przedniego, nasilają objawy niestabilności stawu kolanowego i wpływają na pogorszenie stabilności stawu kolanowego po leczeniu rekonstrukcyjnym więzadła krzyżowego przedniego. Dlatego taka istotne jest, by były leczone jednocześnie.

Diagnostyka uszkodzenia korzenia łąkotki przyśrodkowej oraz ekstruzji łąkotki.

Celem diagnostyki obrazowej we wczesnych stadiach rozwoju choroby zwyrodnieniowej, uszkodzeniu łąkotki, ekstruzji łąkotki oraz uszkodzeniu łąkotki przyśrodkowej jest zakwalifikowanie pacjenta do odpowiedniej terapii. Wykonuje się w tym celu zdjęcie rentgenowskie stawu kolanowego na stojąco, na którym będzie możliwa ogólna ocena zaawansowania zmian zwyrodnieniowych. Do diagnostyki uszkodzenia stopnia ekstruzji łąkotki przyśrodkowej wystarczy badanie USG. Natomiast do oceny uszkodzenia trzonu i rogu tylnego łąkotki służy badanie rezonansu magnetycznego. W tym badaniu szczegółowo określa się charakter uszkodzeń, a lekarz na jego podstawie przygotowuje się do zabiegu.

Leczenie uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej rogu tylnego

Leczenie zachowawcze czyli bezoperacyjne uszkodzeń rogu (korzenia) tylnego łąkotki przyśrodkowej daje słabe wyniki kliniczne, nasila zmiany zwyrodnieniowe i wiąże się z zwiększeniem szansy na konieczność wymiany stawu (endoprotezoplastyki) w 5 letnim okresie obserwacji.

Obecnie stosuje się małoinwazyjne, artroskopowe techniki leczenia uszkodzenia rogu tylnego łąkotki przyśrodkowej (uszkodzenia korzenia tylnego łąkotki). Dają one dobre wyniki kliniczne, zwłaszcza przy jednoczesnej redukcji ekstruzji łąkotki przyśrodkowej (inaczej jej centralizacji). Naprawa uszkodzenia korzenia łąkotki przyśrodkowej oraz redukcji ekstruzji łąkotki przyśrodkowej z reguły wykonywane są podczas jednego zabiegu.

Zabieg naprawy rogu tylnego łąkotki przyśrodkowej polega na artroskopowym przytwierdzeniu oderwanego rogu łąkotki do miejsca anatomicznego przyczepu. Ze względu na jego endoskopową naturę po zabiegu pozostają jedynie 3 kilkumilimetrowe nacięcia. Więcej o technice naprawy rogu tylnego łąkotki przyśrodkowej znajdziesz tutaj.

Zabieg centralizacji łąkotki przyśrodkowej (inaczej reinsercja więzadła łąkotkowo-piszczelowego) stosowany jest w przypadku dużej ekstruzji łąkotki przyśrodkowej. Polega na wprowadzeniu przez niewielkie nacięcie (5 mm) dwóch kotwic do kości piszczelowej. Do nich w lokalizacji anatomicznej, za pomocą nici mocowywana jest łąkotka. Po wygojeniu łąkotka nie wysuwa się już ze szczeliny stawowej, znacznie zmniejszając dolegliwości bólowe, a w połączeniu z zabiegiem naprawy rogu tylnego łąkotki, leczenie spowalnia powstawanie zmian zwyrodnieniowych.

Materiały źródłowe:

• Beaufils P, Becker R, Kopf S, Englund M, Verdonk R, Ollivier M, et al. Surgical Management of Degenerative Meniscus Lesions: The 2016 ESSKA Meniscus Consensus. Joints. 2017;5: 59–69
• Chahla J, LaPrade RF. Meniscal Root Tears. Arthroscopy: The Journal of Arthroscopic & Related Surgery. 2019. pp. 1304–1305. doi:10.1016/j.arthro.2019.02.010
• Bhatia S, LaPrade CM, Ellman MB, LaPrade RF. Meniscal root tears: significance,diagnosis, and treatment. Am J Sports Med. 2014;42: 3016–3030.
• Doherty DB, Lowe WR. Meniscal Root Tears: Identification and Repair. Am J Orthop . 2016;45: 183–187.
• LaPrade CM, James EW, Cram TR, Feagin JA, Engebretsen L, LaPrade RF. Meniscal root tears: a classification system based on tear morphology. Am J Sports Med. 2015;43: